فرش کاشان
شهر کاشان یکی از شهرهای زیبا وتاریخی است که به استان اصفهان نزدیک می باشد. قدمت بافت فرش در این شهر به سال ها قبل بر می گرددو هم اکنون بیشتر قالی های نفیس و باستانی که بعضی از آن از دوران قاجاریه و صفویه باقی مانده است و متعلق به کاشان است درمستند ترین موزه های داخلی و خارجی نگهداری میشوند .
یکی از معروف ترین فرش هایی که در موزه ویکتوریا و آلبرت شهر لندن نگهداری میشود قالی شیخ صفی یا فرش اردبیل است، بسیاری از محققان به این نتیجه رسیدند که این فرش افسانه ای با این ظرافت و دقت و جنس ابریشم آن در کاشان و توسط هنرمندان این شهر بافته شده است. ناگفته نماند که بافندگان تبحر ویژه ای در استفاده از نخ های ابریشم داشتند. دلیل دیگری که قالی شیخ صفی را به کاشان نسبت دادند این است که، با توجه به مدت زمان بافت این قالی که 6 سال به طول انجامید و مصادف با حمله عثمانیان در آن سالها بود که ایران مورد تصرف ترکان قرار گرفت که قالی اردبیل هم به جای گره فارسی باید از گره ترکی بهره میگرفت.همچنین بiعوض اینکه فرش اردبیل در یکی از موزه های لندن حفظ و نگهداری شود باید به عنوان بخشی از غنایم دولت عثمانی در ترکیه قرار میگرفت. بنابر این مستندات بعید است که این فرش در تبریز بافته شده باشد. البته این احتمال هم وجود دارد که مقصود بیك كاشانى(بافنده این فرش) به منظور ایجاد کارگاه های تولید فرش به تبریز نقل مکان کرده باشد و در همان جا بافته شده باشد.
پرزهای مناطق مختلف متفاوت است به عنوان مثال در قالیچه های قدیمی کاشان از پرزهای کوتاه استفاده میکردند، در بافت های امروزی پرزها متوسط و یا حتی بلند است، در فرش های آران و بیدگل این پرزها بلندتر از بقیه است. به نظر می آید پرزهای بلند با شستشو به روش شیمیایی مناسب تر از پرزهای کوتاه است.
پشم های استفاده شده در قالی کاشان
پشم استرالیایی بسیار با کیفیت و مرغوب که اولین بار در کاشان وارد شد و مابقی الیاف از گله داری شهرهای مختلف ایران استفاده میشد.
این استان در گذشته فرش های ظریف و ریزبافت قیمتی و با ارزشی تولید میکرد تا زمانیکه فرش های قم در تولید قالی های بسیار ظریف و ابریشمی نسبت به فرش کاشان برتری پیدا کرد.
برخی از ویژگی های فرش کاشان :
- در حال حاضر از رج شمارهای پایین تر از 50 استفاده میکنند که باعث درشت بافی میشود و مرغوبیت خود را از دست داده است ولی در گذشته قالی های کاشان ریزبافت و بسیار نفیس بافته میشدند.
-استفاده از نقش هایی که دارای ترنج لوزی شکل است
-بکارگیری رنگ های گرم و ترکیب آنها که در زیبایی تاثیر بسزایی دارد
-ترنج و شاخ و برگ به حات دندانه دار و یا تیز در فرش های کاشان دیده میشود
-فرش های نفیس معمولا از نقشهای دوران صفویه بهره گرفته است
-تار و پود قالی های آن در قدیم از پنبه و در نوع با ارزش آن از ابریشم های با کیفیت استفاده میشد
-رنگ ها در قالی های جدید لاکی،پژ و سورمه ای است
برخی از طرح های فرش کاشان
درختی،گلدانی،لچک،ترنج،محرابی،شکارگاه،اسلیمی و .... استفاده از ترنج مرکزی بسیار رایج بوده است .
فرش کاشان هم نیز مانند بسیاری از مناطق ایران به دلیل یورش و هجوم مغولان دستخوش تغییرات گشت و هنر و صنعت قالیبافی رونق خود را تا مدت ها از دست داد. متاسفانه فرش های قدیمی که از رنگ های گیاهی زنده و نقش های زیبا مانند گل و پرنده استفاده میکردند نشانی باقی نمانده است و فقط در بعضی از روستاهای کوچک مشغول به قالیبافی هستند که متاسفانه دیگر هیچ فرش دستباف نفیسی از کاشان تولید نگشت. بعد از آن با پیشرفت تکنولوژی و وارد کردن ماشین آلات بافت فرش منسوجات ماشینی به بازار عرضه کردند که در حال حاضر این شهر یکی از معتبرترین مراکز تولید فرش های ماشینی به شمار می آید.
|