موزه فرش ایران (تهران)
موزه فرش ایران که در خیابان کارگر شمالی ـ تقاطع دکتر فاطمی یا به عبارتی در ضلع شمالی پارک لاله تهران و روبروی فروشگاه سپه خیابان فاطمی واقع شده است در ۱۳۵۶ افتتاح شد هدف از تشکیل این موزه را میتوان پژوهشی در سوابق، تحصیلات و کیفیت تاریخی هنر و صنعت فرش خاصه فرش ایرانی دانست.
موزه فرش ایران شامل سایر محصولات از قبیل گلیم هم میشود و طراح بنای این موزه، از عبدالعزیز فرمانفرمائیان است. ساختمان موزه فرش ایران معماری شکیل و چشمگیری دارد که آذینهای نمای بیرونی آن شبیه به دار قالی است. سطح نمایشی موزه مساحتی برابر 3400 مترمربع را در بر میگیرد که شامل دو تالار است و برای نمایش انواع قالیهای دست بافت و گلیم مورد استفاده قرار می گیرد. طبقه همکف این موزه برای نمایش دائمی ۱۵۰ قطعه فرش و طبقه دوم آن برای برگزاری نمایشگاههای موردی و فصلی در نظر گرفته شده است.
ویژگی های موزه فرش ایران :
مجموعه موزه فرش ایران شامل با ارزشترین نمونههای قالی ایران از قرن نهم هجری تا دوره معاصر است و از منابع غنی تحقیقی برای پژوهشگران و هنر دوستان به شمار می آید. معمولاً حدود ۱۳۵ تخته از شاهکارهای قالی ایران، بافت مراکز مهم قالیبافی مانند کاشان، کرمان، اصفهان، تبریز، خراسان، کردستان و جز آنها، در تالار طبقه همکف به معرض نمایش گذاشته میشود. در کتابخانه موزه حدود ۳۵۰۰ جلد کتاب به زبانهای فارسی، عربی، فرانسه، انگلیسی و آلمانی در اختیار هنردوستان و پژوهشگران قرار می گیرد.
همچنین بهترین کتابها و نشریات و تحقیقات مربوط به فرش ایران و قالیهای مشرق زمین به طورکلی و کتابهایی در زمینه مذهب، هنر و ادبیات ایران در کتابخانه موزه موجود است. در کنار کتابخانه، کتاب فروشی موزه نیز مشغول به کار است. همچنین برای استفاده از بازدیدکنندگان موزه، فیلمها و اسلایدهایی در زمینه قالیبافی و گلیم و هنرهای دستی ایران در سالن نمایش موزه به نمایش در می آید. همچنین در این نمایشگاه تابلوفرش های نفیس تبریزی، فرش تبریز به نمایش درمی آید که نظر هر بینندهای را به خود جلب می کند
پژوهش در سوابق، تحولات و کیفیت تاریخی هنر و صنعت فرش، خاصه در ایران، گردآوری و خریداری نمونه انواع قالیهای دست بافت ایرانی و برگزاری نمایشگاههای موقت از فرش ایران و سایر نقاط جهان، از اهداف موزه به شمار می آید.
در این نمایشگاه نمونههایی از قالیچههای تصویری شاهنامه بایسنغری به نمایش درآمده است که گوشههایی از ادبیات، اسطوره، مذهب و فرهنگ و هنر غنی ایران را نشان میدهد. این آثار همه در کارگاه قالیبافی استاد موسوی سیرت، به یاری هنرمندان جوان ایرانی و ذوق و سلیقه استاد دنیا دیده و تکنولوژی کامپیوتری آفریده شدهاند.
از ویژگیهای موزه فرش قالیچه دستبافت ارزشمند و بینظیر ایرانی، کار فرش بافان کاشان، در اندازههای 130 در 220 سانتیمتر، معروف به قالیچه میرزا کوچک خان جنگلی است که این شخصیت روحانی ملی را در لباس نظامی مسلح به تفنگ و اسلحه کمری، قطار فشنگ نمایش میدهد. در شمسه بالای تصویر میرزا، کتیبهای با عبارت و نام کارخانه ملامحمود دیده میشود که احتمالاً، با توجه به این عبارات، تاریخ بافت قالیچه سالهای آخر دوره قاجار است.
|