مواد خارج کننده رنگ :
۱- نمک سولفات سدیم :
اغلب رنگها با ثبات شستشویی پایین مانند رنگهای اسیدی یکنواخت شونده در دمای جوش با (۲۰-۵) درصد نمک سولفات سدیم از الیاف خارج می شوند و مدت زمان عملیات نیز بسته به نیاز یا میزان سیری رنگ نمونه بین (۶۰-۳۰) دقیقه است .
۲- آمونیاک :
برای بعضی از رنگهای اسیدی که قدرت مهاجرت کمتری دارند (رنگهای اسیدی میلینگ) و رنگهای اسیدی یکنواخت شونده که توسط نمک سولفات سدیم از الیاف خارج نمی شوند ، می توان از قلیاهای ضعیف مانند آمونیاک استفاده نمود .
عملیات زیردمای جوش و حداکثر بر مدت نیم ساعت انجام می شود . غلظت محلول نیم لیتر آمونیکدر ۱۰۰ لیتر آب است .
۳-پریدین :
در صورت استفاده از آمونیک به عنوان رنگبر ، نکات زیادی از قبیل مدت زمان عملیات و دمای واکنش مطرح است که در صورت افزایش هرکدام از فاکتورهای فوق ، آمونیک باعث تخریب پشم و ایجاد زیردست نامطلوب برای پشم می شود ، بنابراین استفاده از یک روش ملایم تر و موثرتر ضروری است . برای رسیدن به این منظور از پریدین که یک باز ضعیف و حلال خوب برای رنگرزی است استفاده می شود .
برای این منظور می توان (۵/۲-۱) لیتر پریدین در ۱۰۰ لیتر آب استفاده نمود .
به دلیل سمیت بخار آن ، واکنش باید در فضای باز یا زیر دستگاه هود انجام شود . ضمناً حین استفاده از این ماده از پیپت های سرنگی یا استوانه مدرج استفاده شود .
۴- کربنات سدیم Na2Co3:
این ماده یک قلیای ضعیف است که برای خارج کردن رنگهای اسیدی از روی الیاف پشم یا ابریشم مناسب است . دردمای(۴۰ درجه سانتیگراد) با (۸-۴) درصدکربنات سدیم به مدت ۳۰ دقیقه می توان بخش اعظم رنگهای اسیدی را خارج نمود . لازم به ذکر است که بعد ازپایان تمام عملیات شیمیایی پشم با مواد دارای خاصیت قلیایی ، شستشو با اسید استیک رقیق ضروری است .
۵- مواد کمکی غیر یونی:
رنگهای با ثبات شستشویی بالا مانند رنگهای کرومی و متال کمپلکس ۲ :۱ ویا سوپر میلینگ با مواد ذکر شده در بالا از الیاف خارج نمی شوند . بنابراین برای خارج ساختن این رنگها از مواد کمکی غیر یونی استفاده می شود .
از جمله این مواد می توان از : univaline w وavolun Iw نام برد. از مقدار (۸-۴) درصد univaline w همراه با ۲۰ درصد نمک سولفات سدیم و (۳-۱) درصد اسید استیک می توان رنگهای متال کمپلکس ۱:۱ورنگهای کرومی را از الیاف خارج کرد .
از مقدار (۳-۲) درصد avolun Iw همراه با ۲۰ درصد نمک سولفات سدیم در(۵ = ph ) و در دمای جوش می توان رنگهای متال کمپلکس ۱:۲ را از الیاف خارج کرد .
|