|
چله کشی ترکی:
نخست دستگاه قالی بافی را آماده کرده و از روش های زیر پیروی میکنیم:
1- در ابتدا فاصله بالای دار (یردار) و پایین دار (زیر دار) از اطراف اندازه گیری کرده و از دقیق و مساوی بودن آن اطمینان حاصل میکنیم.
2- نقطه مرکزی بالا و پایین دار را مشخص کرده و علامت گذاری میکنیم و اطمینان حاصل شود که مرکز سر دار و زیر دار در یک راستا هستند (برای اطمینان از اینکه مرکز سر دار و زیر دار در یک راستا هستند می توان از وسیله ای بنام شاقول استفاده نمود).
3-سپس طرفین مرکز زیر دار را به واحدهای 7سانتیمتر یا 10سانتیمتر تقسیم می کنیم و با در نظر گرفتن میزان پخش چله ها عمل فوق را در مورد سر دار انجام می دهیم .(عرض چله ها باید روی سر دار بین 5تا20سانتیمتر بیشتر از زیر دار باشد.) اعمال فوق را در اصطلاح سیه بندی می گویند که این اعمال در مورد چله کشی فارسی نیز انجام می شود0 پس از انجام اعمال فوق دو عدد نخ چند لا شده را تهیه نموده که موازی عرض دار به راست رو ها بسته می شوند و به آن نخ ها نخ زه می گویند. اولی را در حدود 30سانتیمتر بالاتر از زیر دار و دومی را با فاصله 30 سانتیمتر بالاتر از آن به طور افقی و موازی عرض دار به راست روها گره می زنیم .طول زهوارها باید بلند تر از عرض دار باشد تا بتوان به راحتی آنها را به راست روها گره زد. البته لازم به ذکر است که در روش چله کشی ترکی به دو نفر نیاز داریم تا چله کشی دقیق و بدون نقص کشیده شود.
بعد از اعمال فوق نخهای چله را به صورت گلوله (توپک)در می آوریم سپس نفر اول سر گلوله (توپک) نخ چله را به اولین محل علامت گذاری شده در روی زیر دار گره می زند و با توجه به اینکه بخواهیم تعداد شیرازه ها فرد یا زوج باشد. نخ چله را از رو یا زیر زهوارها رد می کنیم به عبارتی اگر بخواهیم تعداد شیرازه ها فرد باشند از روی نخ اول و از زیر نخ دوم عبور می دهیم و اگر بخواهیم تعداد شیرازه ها زوج باشند از زیر نخ اول و از روی نخ دوم عبور می دهیم. سپس گلوله را به نفر دوم که بالاتر ایستاده است تحویل می دهیم و نفر دوم به نوبه خود گلوله را از اولین محل علامت گذاری شده از روی سردار عبور می دهد. و از پشت دار آن را به شخص اول در پایین دار واگذار می کند و این شخص در این مرحله نخ چله را بر عکس مرحله قبل از روی نخ های زه عبور داده و این عمل آنقدر تکرار می شود تا چله های مورد نیاز روی سر دار و زیر دار بطور مساوی و یکنواخت و با کشش یکسان تنیده شود. در واقع چله ها در فاصله بین زهوارها حالت ضربدر یا زیگزاگ پیدا می کند. پس از اعمال فوق به جای نخ اول یک تسمه چوبی و بعبارتی چوب مهار را رد می کنیم تا عمل گلیم بافی و زنجیره بافی روی آن انجام شود و به جای نخ زه بالائی چوب هاف را قرار می دهیم. پس از قرار دادن چوب های فوق بهتر است که عمل کو جی پیچی را انجام دهیم (لازم به ذکر است که وجود کجو در روش ترکی الزامی نیست).
|