طبقه بندی فرش ها بر اساس مراکز بافت
به علت تعدد مراکز فرش بافی در ایران و طرح های متنوع مورد عمل قالی بافان این مناطق و تقلیدی که از طرح های اختصاصی یک منطقه در مناطق دیگر می شود. گاهی شناخت دقیق محل بافت برخی از فرش ها تا حدودی مشکل می گردد در این مورد ضابطه هایی از قبیل نوع گره، نوع رنگ، جنس الیاف، تعداد پود، ارتفاع پرز و برخی دیگر از جزئیات مشخصه های مهمی هستند که ملاک عمل خبرگان قرار می گیرند.
گاهی فرش را از لحاظ مراکزی که در آن خرید و فروش صورت گرفته است نام گذاری می کنند که عملی کاملاً لغو و بی مورد است. به عنوادن مثال فرش هایی به نام موصل (شهری در عراق) در اندازه های تقریبی 130×200 سانتی متر که در اصل فرش های بافت همدان و کردستان هستند.
به طور کلی فرش های ایران را از نظر گاه مراکز بافت در دو گروه بزرگ می توان طبقه بندی کرد.
فرش های ایلیاتی
فرش های ایلیاتی دست بافت عشایر بوده و به علت ضرورت زندگی و کیفیت خاص کوچ اکثر در اندازه های کوچک و کناره می باشند. دستگاه های قالی بافی عشایر افقی و ساختمانی بسیار ساده دارند و به گونه ای است که در موقع استقرار بتوانند به سادگی آن را گسترده و با آهنگ عزیمنت ایل با سرعت و سهولت آن را جمع آوری کرده به پشت چهار پایان بسته و حمل کنند. فرش های ایلیاتی بیشتر از نوع ضخیم و رنگ های به کار رفته در الیاف آن ها بیشتر طبیعی می باشد. گره فرش های آن ها اغلب از نوع ترکی و در عشایر فارس زیان از نوع سنه است نقشه های دل خواه بافنده های عشایری اکثر هندسی و ذهن بافت می باشد. بافت فرش در اندازه های بزرگ و مطابق با نقشه های متداول در مراکز قالی بافی شهری در میان عشایر معمول نیست.
فرش های روستایی و شهری
فرش های روستایی و شهری به طور معمول در کارگاه های ثابت بافته می شوند و کیفیت بافت آن ها از ضخیم ترین تا ظریف ترین نوع ممکن متغیر است. فرش های مراکز شهری اکثر دارای نقشه بوده و نسبت به فرش های ده بافت کیفیت بهتری دارند.
|
دسته بندی انواع قرش ها و زیر پایی ها از نظر منطقه اقلیم